Luisteren

Door Iwan Brave – “Hét feest van de democratie, maar ook een ritueel”, zei een politiek analist op Radio 1 over Prinsjesdag met de Troonrede als inzet. En wat voor een feestelijk ritueel! Het was het daarna weer genieten van de Algemene Beschouwingen in de Tweede Kamer. Het Nederlandse parlement is met recht een ‘praatkamer’. Wat kunnen die Nederlandse politici toch vlijmscherp debatteren. Wat mij vooral boeide is de subtiele wijze waarop ze elkaar langs hun fileermes haalden. Uiteraard hanteerde Wilders als enige vulgair de botte bijl. Afgezien van deze dissonant is het Nederlandse parlement er een van optima forma.

In de Surinaamse Nationale Assemblee wordt er ook heel wat afgepraat. Maar vaak is het oeverloos gezwets, nauwelijks onderbouwd door dossierkennis. In Suriname heerst de dictatuur van de coalitie, waarbij de Assembleevoorzitter zijn positie misbruikt. Te pas en te onpas wordt de oppositie afhamerend de mond gesnoerd. Natuurlijk is de Nederlandse democratie er ook een van schone schijn. Ook hier mag de oppositie praten wat ze wil, uiteindelijk zet de coalitie toch haar zin door. Dat neemt niet weg dat het ‘ritueel’ van luisteren naar elkaars standpunten elementair is. En daar zou de Surinaamse politiek van kunnen leren.

Hoe symbolisch dat uitgerekend vorige week de vechtpartij tussen Paul Somohardjo en een aanhanger van toenmalig dictator Desi Bouterse, tijdens een live talkshow in 1984, behoorde tot een van de ‘25 meest bizarre tv-momenten aller tijden’ van SBS 6. De commentaarstem sprak van de ‘ex-parlementariër’ over Somohardjo. Wat een gemiste kans! Het zou extra saillant zijn geweest als de kijkers correct was verteld: “Deze vechterbaas heeft het zelfs geschopt tot huidig voorzitter van het Surinaamse parlement!” En dan men had ook nog aansluitend kunnen laten zien hoe streetfighter Somo twee jaar geleden ook letterlijk schopt in het parlement, met het op de grond rollende lid Rashied Doekhi als vleesbal.

Vechtlust in het parlement hoeft niet altijd negatief te zijn. Het gaat er alleen om: waar vecht je voor? Is het om de noden van het volk, dan kan het zelfs iets heroïsch hebben. Maar om je eigen hachje is het weinig verheffend. Enfin. Terwijl ik twee dagen genoot van de Algemene Beschouwingen, kon ik slechts hopen dat ook Surinaamse politici zich lieten inspireren door deze sublieme demonstratie van luisteren naar elkaars standpunten, hoe ver die ook uiteen liggen. En dan zou het Surinaamse electoraat op basis van inhoudelijkheid en visie kunnen stemmen.

Volgens de laatste peilingen van het IDOS staat het Nieuw Front er niet best voor. De grootste winst lijkt vooralsnog te gaan naar de ‘Megacombinatie’ (lees: NDP van de nog altijd dicterende Bouterse). Je vraagt dan ook af waarop Somohardjo zijn expliciete aanspraak op het volgend presidentschap baseert. Kortgeleden had ik een vriend vanuit Suriname aan de telefoon. Hij zei: “Het is lang geleden dat de mensen het hier zo goed hadden als nu. Velen kunnen zich een autootje veroorloven. En er kan tegen een redelijke rente geleend worden om een huisje te bouwen. Ook kunnen mensen dankzij die stabiele munt weer een beetje sparen. De vraag is of het zo blijft als die anderen aan de macht komen.”

Waarom dan toch die voorsprong in peiling voor de Megacombinatie? Het antwoord is eenvoudig. Schrijnende woningnood door grootschalig gesjoemel met domeingronden – onder aanvoering van, jawel: Somohardjo. Een redelijke rente is leuk, maar zonder grondje geen huisje. En dat in een land vier maal de oppervlakte van Nederland met nog geen half miljoen zielen. Surinamers zijn slecht in het delen met elkaar. Dat breekt het land op. En eerlijk verdelen begint met goed luisteren naar elkaars noden en standpunten. Als je dat voor elkaar krijgt, hoef je voor niets te vrezen als ‘die anderen’ het roer overnemen. De pest blijft natuurlijk: wie zal internationaal luisteren naar Desi Bouterse als president? Maar reclame voor je democratie is het evenmin als Somohardjo het al schoppende zou brengen tot president.

Iwan Brave