Vandaag is het Valentijnsdag, dag van de geliefden

Valentijnsdag wordt ieder jaar op 14 februari gevierd. Het is een dag waarop geliefden elkaar extra aandacht geven met cadeautjes, bloemen of kaarten. Ook bestaat er de traditie dat men een bloemengroet of een kaartje stuurt aan mensen die men dankbaar is of op wie men bijzonder gesteld of verliefd is.

14 februari is tevens de naamdag van de Heilige Valentius (Sint Valentijn), uitgeroepen door Paus Gelasius I in 496.

In Engeland en de Verenigde Staten kent Valentijnsdag een traditie van enkele eeuwen. In Nederland en verscheidene andere Europese landen is Valentijnsdag pas bekend sinds de jaren vijftig van de twintigste eeuw of nog later.

Sint Valentijn
14 februari gold als de dag waarop in de derde eeuw twee heiligen met dezelfde naam Valentinus om hun geloof gedood waren en daarom op deze dag vereerd werden. De een was priester in Rome, de ander bisschop van Terni. Niet uitgesloten is dat het toch een en dezelfde heilige betreft. In hun levensloop – voor zover die bekend is – valt geen enkel aanknopingspunt te vinden met de moderne gebruiken van Valentijnsdag.

Tot aan de hervorming van de heiligenkalender van de rooms-katholieke kerk in 1969 kon op 14 februari Sint Valentijn vereerd worden. Daarna is Valentijn als heilige van de kalender afgevoerd. Om in de achteraf geconstateerde leemte te voorzien, is rond het midden van de twintigste eeuw, waarschijnlijk vanuit de bloemenbranche, de “oude legende van broeder Valentijn” bedacht. Deze verschijnt nog regelmatig in allerlei variaties in krantenberichten. Zo zou Valentijn in ‘de middeleeuwen’ monnik zijn geweest van een Italiaans klooster. Stelletjes die hem bezochten, schonk hij geluksbloemen, die hij zelf kweekte in zijn kloostertuin.

Engeland en Amerika
De oudste verwijzingen naar wat nu Valentijnsdag heet, dateren uit Engeland uit de vijftiende eeuw. Geliefden uit gegoede kring noemden elkaar ‘valentine’ of schonken elkaar een ‘valentine’, een soms kostbaar cadeau. In 1660 noemt Samuel Pepys het gebruik enkele malen in zijn dagboek. Vanaf de tweede helft van de achttiende eeuw gaan verliefden elkaar op Valentijnsdag zelfgemaakte kaarten sturen met een kort liefdesgedicht. Vooral in de tweede helft van de negentiende eeuw waren deze kaarten in Engeland en Amerika buitengewoon populair.

Nederland
Eind jaren veertig ging het in Nederland goed met de export van bloemen, maar stagneerde de binnenlandse vraag. Om daar wat aan te doen werd in 1949 door een kort tevoren uit Amerika teruggekeerd bestuurslid van de Vereniging De Nederlandse Bloemisterij voorgesteld om ook in Nederland Valentijnsdag of ‘bloemendag’ in te voeren. Omstreeks Valentijnsdag werden namelijk al grote hoeveelheden bloemen naar Amerika en elders uitgevoerd.

Om bekendheid te geven aan de nieuwe feestdag reikte de vereniging, omgeven met de nodige publiciteit, aan mensen die zich voor hun omgeving, vaak zonder op te vallen, verdienstelijk hadden gemaakt een ‘Nationaal Valentijnhuldeblijk’ uit, in de vorm van een bloemenmand of een taart. Deze werden soms overhandigd door ‘broeder Valentijn’ in persoon. Via de kranten werd men aangespoord gegadigden voor deze huldiging op te geven. Een commercieel initiatief kreeg op deze manier een ideëel karakter. Gehoopt werd uiteraard dat men dit voorbeeld in eigen kring zou navolgen.

Suriname
In Suriname wordt Valentijnsdag ook gevierd. Veel bedrijven en organisaties laten deze dag niet onopgemerkt voorbijgaan. Middels promo’s en giveaways worden mensen zoveel mogelijk in de sfeer gebracht. Op verschillende plaatsen zijn cadeautjes te kopen en de horecasector probeert zoveel mogelijk mensen aan hun trekken te laten komen.