Advocaten Boerenveen: betoog Auditeur Militair gebaseerd op drogreden

PARAMARIBO, 29 okt – De verdediging van Etienne Boerenveen heeft vandaag in dupliek bij wege van slotpleidooi in het 8-december proces scherp uitgehaald naar de eerder gehouden repliek van Auditeur Militair R. Elgin. De verdediging benadrukte dat de motivering van de eis van de AM wederom tekortschoot en dat al in de eerste ronde was aangegeven op welke essentiële onderdelen van de bewijsvraag het dossier in gebreke was gebleven. Advocaat mr F. Truideman, wederom bijgestaan door de in Nederland gevestigde Surinaamse advocaat mr.drs. Aroon J.F. Gonesh, zei het te betreuren dat de AM op geen enkele wijze is ingegaan op de zijdens de verdediging gepresenteerde gemotiveerde weerlegging van diens betoog. Door na het pleidooi op 30 januari 2018 de eis niet nader te motiveren, maar slechts bij het eerder ingenomen standpunt te volharden, heeft de AM. de specifiek geduide tekortkomingen zonder weerwoord laten bestaan, aldus de verdediging.

Ontbreken van opzet
De A.M. blijft zijn cliënt volkomen ten onrechte ‘de hoogste vorm’ van opzet verwijten, zo betoogde Truideman. In de ogen van de A.M. zou er sprake zijn van vol opzet; het ‘willens en wetens nauw en bewust samenwerken’ in het kader van de 8-december gebeurtenissen. Waarin ziet hij dan het daarvoor benodigde feitelijk en juridisch bewijs daarvoor, zo vroeg mr. Truideman zich af.

Géén van de door de AM aangevoerde argumenten tonen, direct noch indirect, aan dat zijn cliënt op de hoogte zou zijn geweest van een plan om mensen uit de weg te ruimen, laat staan dat hij in de voorbereiding of uitvoering daarvan enige rol zou hebben vervuld.
De motivering door de AM ontbeert wederom onderbouwing. Feitelijk laat deze motivering van de AM zich volgens de verdediging van Boerenveen in een simpele gedachtenconstructie als volgt samenvatten:
‘Boerenveen had opzet op 15-voudige moord, want hij heeft mede het plan daarvoor samengesteld. Dat is zo, want hij was bataljonscommandant, dus het is onmogelijk dat hij daarbij niet betrokken was. En hij heeft het alarmplan in werking gesteld. Dus hij is schuldig.’

Het gaat hier om een cirkelredenering, gebaseerd op een drogreden, aangevuld met niet redengevende argumenten en niet gesubstantieerde aanwijzingen. Dat is alles wat de A.M. aanvoert, en dat is voor een verantwoordelijke oordeelsvorming volstrekt ontoereikend, aldus mr. Truidenman.

Militair Gezag en Legerleiding
De AM gaat volledig voorbij aan het feit dat door de verdediging eerder is aangetoond dat de politieke macht voorafgaand aan de gebeurtenissen in december 1982 in handen was van het tweehoofdig Militair Gezag, waar ook de politieke beslissingen werden genomen. De AM volhardt in zijn gedachtesprong om deze politieke leiding gelijk te schakelen met de Legerleiding, terwijl de Legerleiding belast was met de (technische) leiding van het leger als militaire organisatie.

De basis van het hele betoog van de AM komt er op neer, dat omdát Boerenveen kapitein in het leger en bataljonscommandant was, het in de ogen van de AM onmogelijk zou moeten zijn om hem niet te betrekken in beraadslagingen tot het bedenken van de 8 –december gebeurtenissen. Het gevaarlijke aan deze redenering is dat de A.M. deze rechtstreeks verbindt aan het bewezen achten van opzet op 15-voudige moord. Hij slaat daarbij ongemotiveerd en volstrekt ten onrechte een stap over: enerzijds het inschakelen van het leger voor een (op het oog) reguliere veiligheidstaak als het bewaken van de openbare orde, en anderzijds het beramen van een moordcomplot. Dat zijn twee van elkaar te onderscheiden zaken. Een bataljonscommandant van het leger is natuurlijk zeker niet “uit hoofde van zijn functie” onmisbaar bij het opstellen van een plan om bepaalde personen op te brengen en te vermoorden, zo betoogde de verdediging van Boerenveen.

Draaiboek
De stelling dat Boerenveen medesamensteller zou zijn van “het draaiboek” wordt opnieuw op geen enkele wijze onderbouwd door de A.M. Ook blijft onduidelijk over welk draaiboek de A.M. het precies heeft, aldus Truideman. Opvallend is het dat de A.M. enerzijds in het requisitoir nog aanleiding zag te betogen ‘dat wanneer werd aangenomen dat Boerenveen niet bij de planberaming aanwezig was, hij toch als medepleger kon worden beschouwd’, terwijl hij anderzijds, later in het requisitoir en bij repliek, Boerenveen zonder nadere toelichting of bronvermelding bevorderde tot medesamensteller van “het draaiboek”. Waar die promotie op is gebaseerd is dus onduidelijk (of het moet voornoemde drogredenering zijn), zo betoogde de verdediging van Etienne Boerenveen. Daarbij moet gezegd worden dat het gebruik van de term “draaiboek” verwarring schept. Die term wekt de indruk van een fysiek bestaand document waarvan bovendien de inhoud aan een ieder in dit proces bekend zou zijn. Of er ooit een dergelijk document heeft bestaan is echter ongewis, terwijl in elk geval vaststaat dat het zich niet in het dossier bevindt. Over welk draaiboek spreekt de A.M. dan, en wat is precies de inhoud daarvan? Het lijkt er op dat de A.M. alle plannen – bestaande reguliere militaire plannen zoals het alarmplan, specifieke plannen hoe het leger in te zetten tegen een eventuele opstand c.q. staatsgreep, en het plan om tegenstanders van het regime op te pakken en om te brengen – op één hoop schuift en beschouwt als één alomvattend ‘draaiboek’. Waarop hij dat baseert is echter in twee termijnen onduidelijk gebleven.

Alarmplan
Ten slotte merkt de A.M. nog op dat het opzet van de heer Boerenveen zou volgen uit de vaststelling dat hij voldoende had aan een opdracht om het alarmplan in werking te stellen, terwijl zulks niet noodzakelijk was omdat alle 16 personen reeds waren opgepakt. Vermoedelijk bedoelt te A.M. te betogen dat het alarmplan daarom alleen maar kon dienen om de feiten te bemantelen en geen echt beveiligingsdoel had. Daarvoor is om te beginnen noodzakelijk om aan te tonen dat degene die het alarmplan in werking stelde, niet alleen wist dat er 16 personen waren opgepakt, maar ook dat deze vervolgens zouden worden omgebracht. Reeds dat blijkt niet uit het dossier: er is geen bewijs waaruit kan volgen dat de heer Boerenveen op de relevante momenten op de hoogte was van hetgeen de slachtoffers zou worden of is aangedaan. Zonder wetenschap kan er geen opzet zijn, zo hield de verdediging de Krijgsraad voor.

Het kan niet genoeg worden benadrukt: wetenschap van of betrokkenheid bij reguliere militaire strategieën, en het beramen van plannen om mensen om te brengen, zijn twee verschillende kwesties. Het is geen wet van Meden en Perzen dat het één verknocht is met het ander. Dat cliënt als leidinggevende militair kennis zou hebben gedragen van, of betrokken zou zijn geweest bij plannen voor de inzet van het leger bij onlusten (zoals het instellen van het alarmplan), brengt dus zeker niet met zich mee dat hij óók zou hebben geweten van plannen om 15 personen op te brengen en te doden. De heer Boerenveen was militair en commandant, en het uitvoeren van een strategisch plan voor inzet van het leger is in legerkringen niet ongebruikelijk. Zoals de A.M. zelf al opmerkte: hij had voldoende aan een opdracht om het alarmplan in te stellen. Niet omdat hij mededader was, maar omdat hij als beroepsmilitair een dienstopdracht kreeg van zijn meerdere. En die dienstopdracht wekte op zichzelf geen argwaan.

De verdediging van Boerenveen bestaande uit Mr. F. Truideman en de in Nederland gevestigde Surinaamse advocaat mr.drs. Aroon John Fitzgerald Gonesh is nog immer van mening dat hun cliënt moet worden vrijgesproken vanwege het ontbreken van wettig en overtuigend bewijs. Zij benadrukken, onder verwijzing naar hun betoog, zich niet te kunnen voorstellen hoe je rechtens op een juiste manier de heer Boerenveen zou kunnen veroordelen. In ieder geval hebben zij er vertrouwen in dat de Krijgsraad op een onafhankelijke en onbevooroordeelde manier recht zal spreken.

U kunt de dupliek van de verdediging hier downloaden