Dorpen en Celos slaan handen ineen voor duurzaam behoud traditionele gewassen

Vertegenwoordigers van de gemeenschappen Asigron, Korhopa (Matta) en Ricanaumofo en het Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek in Suriname (Celos) hebben op vrijdag 17 december een samenwerkingsovereenkomst getekend om hun traditionele landbouwgewassen duurzaam te behouden. Die is gebaseerd op een free, prior and informed consent (FPIC) proces in de drie dorpen, in lijn met internationale standaarden over, onder andere, de toegang tot en het (eventueel) gebruik van traditionele kennis van de betrokken Inheemse en Tribale volken en plant-genetisch materiaal van hun traditionele gewassen. Hiertoe heeft de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (VIDS) een engagementproces uitgevoerd met dorpen.

Het vastleggen van harde afspraken op basis van FPIC is een belangrijk aspect binnen het Agrobiodiversiteitsproject oftewel ABD-project, dat begon in 2015 en afloopt in december 2021 en wordt gefinancierd door Small Grants Programme Suriname (SGP), Alcoa Foundation en Celos. Binnen dit project is informatie vastgelegd over de traditionele landbouwmethoden van de landbouwers, om zodoende deze methoden te behouden voor het nageslacht. Ook de gewassen zelf worden behouden middels het aanleggen van plantvelden en opslaan van plantmateriaal.

De informatie over het planten van deze gewassen behoort niet het Celos toe, maar is collectief intellectueel eigendom van de gemeenschappen. De gegevens die mondeling worden overgedragen zijn samen met dorpen vastgelegd. Zonder toestemming van partijen kan de informatie niet verstrekt worden aan derden. Ook over het plantmateriaal zijn afspraken vastgelegd in de overeenkomst, meldt de VIDS.

“Het is een samenspel van kennisoverdracht. Wij leren als Celos van de traditionele kennis van de mensen uit de gemeenschappen en dat wordt vastgelegd en behouden. En tegelijkertijd geven wij onze technieken mee aan de mensen”, zei Imana Power, directeur van Celos. Het heeft in dit verband ook samengewerkt met het Nationaal Herbarium Suriname.

De dorpen hebben, op grond van de afzetmarkt en consumptie in de dorpen, gekozen voor onder andere de gewassen ananas, cassave, karemero (Matta), oker, bananen, Chinese tayer (Asigron) en gember en pomtayer (Ricaunamofo).