Door Nellie Bakboord – Een verschrikkelijk boosheid maakte zich die dag in Amersfoort van mij meester. Een soort boosheid waarbij het lijkt alsof je alle controle van beheersing verliest. Van alles schoot er door mijn hoofd.
Verbijsterd heb ik die maandagmiddag in het gezellige eetcafé naar het verhaal van Rinia zitten luisteren. Over haar vader. Hij was van beroep onderwijzer. André E.G. Brouwn. Haar relaas hield me in de greep. Alles in mij verslapte. Behalve mijn aandacht.
Bij mij kwamen verschillende emoties die middag naar boven toen Rinia op mijn verzoek over haar vader vertelde. Ik wilde meer weten over haar ouders. Haar ouders hadden een bijzondere dochter op de wereld gezet die ik had leren kennen. Een reden om meer te willen weten over Rinia’s achtergrond. Rinia leerde ik kennen op 25 november 2011 in Paramaribo. Niemand had ons die dag aan elkaar voorgesteld. Onze blikken kruisten elkaar en we gaven elkaar een warme hand. Zoals onder alle Surinamers, ‘mi sab’yu fu wan presi’, vaker gebeurt, gebeurde ook nu tussen ons. Een gevoel alsof wij elkaar al jaren kenden. Een heerlijke klik. Binnen een mum kwamen wij erachter dat onze families elkaar al jaren kenden. Gevolg; dubbele pret. Door het lot zaten wij in sociëteit het Park aan de grote Combé aan een grote ronde tafel met nog twee andere vrouwen. Onze middag kon niet meer stuk. De aanhoudende regen kon onze pret niet drukken. Nu die herinnering weer naar de oppervlakte komt bedenk ik dat die regen, die meer weg had van een sibi busi misschien juist een geschenk was. Een geschenk waarvan wij dankbaar gebruik maakten. Voor de ene swit’tori na de andere hadden wij nu alle ruimte.
Rinia en ik werden dikke vrienden. Maar die dag in Amersfoort waar Rinia over haar vader vertelde laat me niet meer los. Zal mij ook nooit meer loslaten. We zaten in een rustig hoekje. Ik kon ongestoord naar haar betoog luisteren. Als ik dat moment terughaal zie ik Rinia voor me. De rustheid zelve. “Omdat er op de scholen in de districten weinig of geen leesmateriaal ter beschikking was waarin leerlingen in Suriname zichzelf konden herkennen begon mijn vader zelf verhalen op te tekenen. In een schriftje. Hij las die verhalen ook aan ons voor. En in die verhalen kwamen taferelen voor die kinderen in Suriname herkenden. Ken je die boeken van Loes en Mama? Die verhalen zijn van mijn vader. Loes, Ram, Lena, Erna, Ronald, Frank en nog veel meer namen. Die personages bestonden echt”.
Op mijn gezicht stond met grote letters het woord ‘ongeloof’. Ik vuurde duizend en één vragen op Rinia af en voelde, voor zij een antwoord kon formuleren een boosheid die door mijn hele lijf woedde. “Weet je”, vervolgde Rinia, “mijn moeder had mijn vader gewaarschuwd. Als onze pa toen, op die bewuste dag op Kroonenburg naar onze ma had geluisterd dan was het allemaal anders gelopen. Een paar weken voordat mamma stierf bracht mijn zus Gladys haar naar huis. In de auto vertelde mijn moeder opnieuw aan Gladys wat zij had gedroomd. Wij hadden het verhaal al zo vaak gehoord”. ‘André. Binnenkort zullen er heren vanuit de stad naar je toekomen. Onder andere een blanke man. Ze zullen om je manuscript vragen. Dat moet je niet afgeven want je zult het nooit meer terugzien. En je zult er ook nooit meer iets over horen’. Ik was met stomheid geslagen. Bestaan er schonere dromen? Bij Loes en Mama denken alle Surinamers aan Anne de Vries.
Rinia Brouwn, haar broers en zusters kennen het ware verhaal. Op dat verhaal wacht ik. Vol spanning.
©Nellie Bakboord
[email protected]
Als dit waar is dan is hier sprake van een stukje historische vervuiling van de bovenste plank. Geschiedvervalsing dus, wat eigenlijk een aantal generaties die Surinaams onderwijs hebben genoten tot in hun ziel zou moeten raken…Waarom zien we hier geen reacties van mensen die ook met Loes en Mama zijn opgegroeid en ook overmand worden door een onbeheersbare boosheid ??
Maak melding
Ik ben met dit leesboeken opgegroeid en kon mij enigszins in herkennen. Mijn ouders waren in Saramacca gedetacheerd en de kids, die leken op loes, ram, Frank enz kon ik in herkennen, omdat ik men hen gespeeld heb. Ook de moeder en vader van loes en Ram, de aap, de Saramaccabussen, de veerboot bij Uitkijk en Hamburg of het Stoepenveer, beiden over de Saramaccarivier. Ook was er een deel van dit leesboek, of ik het goed heb dat zich in Commewijne afspeelde. Ook in dit gedeelte van Suriname heb in de jaren 60, 70 van de vorige eeuw gewoond.
Later dacht ik, wat waren die verhalen toch meesterwerken van Anne de Vries. Bij hem nader onder de loep te nemen een Nederlandse onderwijzer uit de provincie Groningen Nederland was. Ik vind het heel triest dat de eer niet naar de persoon gaat die dit meester stuk heeft, bedacht en heeft geschreven. Dit zaakje moet rechtgezet worden en het nageslacht van deze familie ea. Jullie moet hier werk van maken door een advocaat zowel in Suriname als in Nederland in de arm te nemen. Ook de Surinaamse regering zou haar bijdrage in moeten leveren en alle andere personen zoals van het minov ea.
Dit zaakje moet recht gezet worden. Wat krom is, moet recht getrokken worden. Waarom heeft het zolang geduurd, voordat men nu met dit verhaal naar buiten komt?
De familie moet een werkgroep maken met mensen in Suriname en Nederland, bijgestaan door een goede advocaten die hierin dit soort zaken gespecialiseerd zijn.
Nee heb je, ja kan je krijgen. Het minov, de regering en de familie kunnen dit niet zo laten liggen. Men zal eerst na moeten gaan of de uitgegever ea nog bestaan en wat de men zou kunnen doen?
Ik ga wel vanuit dat wat in dit bericht staat wel klopt, maar dan nog is het de vraag hoeveel kans van slagen het heeft om jullie gelijk te halen.
Er moet actie worden ondernomen. Familie komen jullie bij elkaar en brainstorm en zet wat gegevens op papier en zoek hulp. Hulp helpt.
Ere wie ere toekomt.
Maak melding
Ik ben met deze leesboeken opgegroeid
Maak melding
Zonder bewijs is dit laster …….
Maak melding
Ik geloof dit meteen. ken ook een verhaal van een organist van de Kathedraal, wiens muziek door de fraters is geclaimd. Niets nieuws. die MPP hebben niet alleen ons land uitgebuit maar ook onze geest
Maak melding
Mw Rinia Brown is de vrouw van Eddy Jozefzoon…..waarom verteld zij dit verhaal nu? En als het waar is waarom is dit niet eerder verteld? De boeken zijn in de jaren 60-70 naar Suriname gekomen, samen met de WIJ EN DE WERELD boeken, allemaal leesboeken, en ter vervanging van de Ot en Sien…..Ook een man als Papa Koenders vertelde verhalen aan zijn leerlingen. Als meneer Brown zijn verhalen op schrift had gesteld dan kon je er wat mee…zonder bewijs is het inderdaad, gewoon een lasterpraatje.
Maak melding
Al ging ik dan niet naar school.Maar een dagje kwam ik ook Nohar tegen.En evenals de andere kinderen mocht ik met hem naar zijn huis.Al waka-tjopoe spelend,kwamen we bij hem thuis.Werden erg hartelijk ontvangen door zijn moeder
en alle kinderen kregen een glas limonade en een stukje koek.Voor het eerst zagen ook de andere kinderen een echte koelkast.Anders bestond dat alleen in de verhalen bij de kokolampoe.
En echt.Dat was geen stoommachine.hahawaha
Maak melding
Bekend fenomeen voor die tijd. Denk aan de zwarte muziek. Werd massaal gekopieerd door witte mensen! Plagiaat ten top!
“The Lion sleeps tonight”
Deze melodie is door een Afrikaanse man bedacht. De witte heeft er een tekst bij bedacht en het werd een wereldhit van formaat, tot vandaag! Miljoenen heeft die witte man ermee verdiend terwijl die zwarte componist noodlijdend moest toezien hoe zijn hele familie aan de gevolgen van AIDS overleed, al zijn kinderen! Geen geld om medicijnen te betalen…
Er zijn duizenden verhalen van dit soort….
Rinia en haar broers en zussen moeten vechten voor eerherstel van hun vader…..het is een ongelooflijk verhaal maar ik geloof het direct!
Want dom waren wij niet, dom zijn we gehouden!
Maak melding
Hebben de erven voorbeelden van de teksten van hun vader? Bv oude schriften? Plaats die dan in de krant.
Maak melding
Ben het met vele reacties eens. De familie moet er een zaak van maken. Nu kan het nog. Er zullen toch heel wat volwassenen, die toen kind waren, kunnen getuigen? Anders is het te laat, bij gebrek, vernietiging, of vervreemding vd manuscripten.
Maak melding