[Door Merijn Vāsavi Hattink] – ‘Uitbundig feestvierende mannen met blote torso’s en stoere vrouwen in versierde boten paraderend door de Amsterdamse grachten’, is het eerste beeld dat bij je op komt bij ‘Gay Pride’.
Dat er meer is tussen hemel en aarde in de wereld van Homo’s en Lesbiennes tijdens de Pride bewees de vrouwenorganisatie Zami afgelopen woensdag. In samenwerking met het Illia en de Lesbian Pride organiseerde ze een speciale dialoog avond –One Voice, many Stories- in de Openbare Bibliotheek Amsterdam. Niet om diepzinnig over literaire werken te bomen of te discuteren over belangrijke maatschappelijk issues, maar om naar elkaars verhalen te luisteren.
Stichting Zami die zichzelf omschrijft als; ‘een zelforganisatie voor zwarte, migranten- en vluchtelingenvrouwen zmv-vrouwen’ is op dit op dit idee gekomen naar aanleiding van een middag die ze vorig jaar in het kader van de Lesbian Pride heeft georganiseerd.
“Tijdens onze vorige bijeenkomst bleek dat het publiek zich niet altijd kan identificeren met de heersende gedachte in Nederland dat je seksuele identiteit gebonden is aan je seksuele voorkeur. Een grote behoefte was er om ervaringen te delen” aldus Astrid Runs-Engelhart van de commissie seksuele diversiteit van Zami.
Na de openingswoorden van Vanessa Limon (voorzitster Zami) en ‘spokenword act’ van Marlon Reina wordt een panel bestaand uit, Solange Lalji, Alice Kromotaroeno, Anja Wiersma, A.F. Robin en Shu yi Huang geïnterviewd door Clarice Gargard. Openhartig halen zij hun persoonlijke verhalen uit de kast en prikkelen het publiek om ervaringen te delen. De diversiteit van het publiek en het panel in leeftijd, culturele- , sociale achtergrond en woonplaats zorgt voor een ‘grand buffet’ aan story’s. Een kring opstelling van stoelen geeft een intiem gevoel van samenzijn waar ieders woord een plek heeft.
Een saaie bedoening is het zeker niet. Uitbundig wordt er gelachen en commentaar gegeven waarbij de bal steeds heen en weer wordt gekaatst. De vraag of je je seksuele voorkeur kenbaar maakt aan je omgeving en op welke wijze, zorgt voor veel ophef. Uit de reacties blijkt dat een ieder hier zijn eigen invulling aangeeft. Er is duidelijk verschil tussen generaties en een verschil tussen verschillende culturen.
“In Taiwan”, zo vertelt panellid Shu Yi Huang , “zeg je niet: ik ben Lesbisch, maar zeg je: ik hou niet van mannen waarop een vriendelijk knikje volgt van de vraagstellende persoon.
Dan heb je het verhaal van de zo geheten ‘tantes’ ook wel ‘mati’s’ genoemd. De oudere Surinaamse dames in de zaal vertellen er kleurrijk over. Deze vrouwen onderhouden soms naast hun man, een intieme relatie met een vriendin. Iedereen weet het, maar je praat er niet over.
Een jonge vrouw, opgegroeid in Friesland met Surinaamse roots, reageert hierop door haar verontwaardiging met ons allen te delen over haar bezoek als puber in Suriname. Ze begreep indertijd niet waarom deze vrouwen tantes worden genoemd. “Ze zijn toch geen familie leden en hun intieme verhoudingen lijken sterk op wat je in Nederland lesbische vriendinnen noemt”.
Zelf noemt ze zich niet graag lesbisch. Als mensen haar vragen: “ Wat ben je?” antwoordt ze: “ Ik ben Cynthia en hou van vrouwen” . Het woord heeft teveel negatieve connotaties en daarmee wil ze zich niet vereenzelvigen. Vurig haakt de persoon naast haar hierop in. Uit haar ervaring blijkt, dat door gewoon het beestje bij zijn naam te noemen je anderen ook geen stof geeft om over jou te oordelen. “Plaats die lesbische bom, op een dag komt het toch uit” .
“Waarom moet je jezelf verantwoorden,” zo vraagt een blonde vrouw op middelbare leeftijd uit de kring. Een heteroseksueel persoon zeg nooit: “Ik ben hetero”. Op haar werkplek heeft ze niet de behoefte om uit de kast te komen. Pas als een geschikte gelegenheid zich voordoet, zal ze er geen geheim van maken. Het zou het mooiste zijn, als mensen ‘open minded’ zouden vragen: “Val je op een man of een vrouw?” Of ze deze tijd nog zal mee maken, dat valt nog te bezien.
Een interessante aanvulling hierop maakt panellid Anya Wiersma (Voorzitter FNV Vrouwenbond): “Hoewel homoseksualiteit op het maatschappelijk vlak is geaccepteerd in Nederland, zal de sociale acceptatie zich nog veel breder moeten ontwikkelen.
Ook binnen de lesbische gemeenschappen hebben zich allerlei veranderingen door de tijd heen voltrokken. Panellid Robin afkomstig uit New York City vertelt dat in de wilde jaren tachtig je expliciet uitkwam voor je homoseksualiteit. Het decennium daarna ging je op zoek naar je unieke persoonlijke lesbische identiteit en was de heersende gedachte om het niet met een algemeen woord te benoemen.
De vrouwen van deze tijd, zo blijkt uit alle verhalen, omarmen diversiteit en willen af van de stereotypische beeldvorming van de lesbische vrouw: een shag rokend meisje met kort stekelhaar en een tuinbroek, dat al vanuit de zandbak haar lesbische identiteit uitdraagt. En, zoals Anya Wiersma zegt: “Zij zelf herkent zich net zo min in het heersende beeld van de Gay Pride:’mannen met blote billen op een boot’. “
