In conclaaf

Door Iwan Brave – Heerlijk, weer een vrije nationale feestdag. Een religieuze. Id Ul Ahda. Islamitsich Offerfeest. Nooit eerder bij stilgestaan. Regering Bouterse strooit met vrije dagen ter versterking van de ‘eenheid in verscheidenheid’. De zoveelste onverwachte zondagse rust midden in de week. “Lekker dankzij de regering thuis zitten en niets doen”, zei een mopperende ondernemer die ik gisteren tegenkwam. “Deze regering moet gewoon naar huis.” Ik kan hem begrijpen maar als ‘loonslaaf’ geniet ik er maar van.

Zonet lui op mijn slippers gesloft naar de Chinees en daar was een pokdalig Javaans tienermeisje met haar moeder. Toen ze een onduidelijk ‘energiedrankje’ op de toonbank zette, vroeg haar moeder ontzet: “Ga je dát drinken?!” Het meisje antwoordde op loom serieuze toon: “Ik heb geen energie.” Ik haakte er meteen ludiek op in: “Dan moet je gewoon elke dag bij het opstaan zeggen: ‘Heer, dank u voor deze dag, kracht en macht’.” Mijn mantra tegen lusteloosheid. Haar moeder schaterlachte instemmend: “Dan ga je zien, dan heb je meteen energie.”

Religie als energiebron. Iedereen vindt zijn eigen dagen en vooral geloof zo bijzonder en ze komen allemaal uitleggen wat er zo bijzonder aan die dagen is. Suriname heeft inmiddels veertien nationale vrije dagen. En als je goed luistert, komen de meeste religieuze allemaal op hetzelfde neer. Overwinning van goed op kwaad, van licht over duisternis, wedergeboorte en compassie voor je armere medemens.

Afgelopen zondag was de inwijding van de gerenoveerde Kathedraal van Paramaribo. Allerlei hooggeëerde binnenlandse en buitenlandse gasten, waaronder president Bouterse. Op de redactie keken we vol spanning naar de live-beelden. Immers, pater Choenie is een felle criticus van de daden – en de naweeën ervan – van ex-dictator Bouterse, die inmiddels bekeerd is tot de Volle Evangelie. Natuurlijk wisten we dat hij ‘als president’ wel aanwezig zou en moest zijn. Want in die hoedanigheid bezoekt hij ook belangrijke plechtigheden van andere godsdiensten.

Zelfs in het binnenland ging Bouterse buigzaam mee met vuurdansers en glaseters. Als je hem zo bezig ziet, dan vraag je je af hoe dat zich verhoudt met de christelijke opvatting dat je geen andere goden moet aanbidden of niet mag buigen voor beelden. Daarom zijn Jehova’s Getuigen stellig ‘geen deel zijn van deze wereld’. En om te voorkomen dat ze gedwongen respect moeten betuigen voor ‘valse religiën’, doen ze ook niet aan politiek. Maar Bouterse hopt soepeltjes, als ‘president van alle Surinamers’, van rite naar rite. En elke religie met zijn eigen tierelantijntjes.

En wat is ‘bijgeloof’? Zo, die rooms-katholieken kunnen er wat van. Eerder op zaterdag werden de stoffige… eh, stoffelijke resten van de in de negentiende eeuw overleden en inmiddels zaligverklaarde Peerke Donders herbegraven in een nieuwe tombe in de ‘herrezen’ kathedraal. Er waren meer Tilburgse volgelingen en aanbidders van Peerke dan Surinaamse aanwezig. De priester die dikke pluimen wierook rondzwaaide. Al die aanbidders die beurtelings en buigend hun handen boven de kist – met botten neem ik aan – ophielden. Een Tilburger barstte in wintiachtig snikken uit achter een houten zuil. Om jaloers van te worden, als ik God was.

‘Ben in conclaaf met mezelf’, pingde ik terug naar een broeder die wilde weten of ik zou komen vergaderen. Ook werd ik niet lang geleden gebeld door een zuster van weer een andere gemeente, die zei dat ik door vergaderen ‘dichter bij God’ tot een beter antwoord zou komen. Immers, tijdens overpeinzen op die ‘brede weg’ zou je weleens misleid, afgeleid en verleid kunnen worden.

Hun bezorgdheid is uitermate bemoedigend. Maar op het ogenblik lees ik de bijbel weer lekker thuis, in mijn eentje en ervaar ik een vollere en persoonlijkere band met ‘God’. En de weg naar hem is allerminst ‘smal’. Het zijn eerder religieuze riten en enge interpretaties die hem zo ontoegankelijk kunnen maken. Ze leveren vooral extra feestdagen op.

Iwan Brave