vrijdag, maart 29, 2024
HomeColumnsOnverteerbaar

Onverteerbaar

-

Does Travel - naar Suriname

Iwan BraveDoor Iwan Brave – Als kind hoorde ik hier in Nederland altijd het exotisch mythologische verhaal over Suriname dat je maar een stok in de grond hoeft te steken en het begint te bloeien. Dit vanwege de ongekende vruchtbaarheid van de Surinaamse bodem. Ik dacht altijd dat het een figuurlijke uitspraak was. Tot ik op een dag – als volwassen remigrant – bij een vriend op bezoek was. Om zijn erf stond een prachtige haag van zonnebloemen. Omdat ik zo onder de indruk was, kapte hij een aantal stengels in moten. “Je moet ze alleen in de grond steken en elke dag een beetje bewateren”, zei hij. Ik kon mijn ogen niet geloven toen na enkele dagen al kleine groene puistjes op de stengels verschenen. En binnen no time sproten nieuwe bladeren als een fontein en hadden ook wij een prachtige haag van zonnebloemen.

Een andere kennis had langs haar keukenraam een keur aan peperplanten. “Ik heb helemaal niets geplant”, zei ze desgevraagd. “Ik gooi die zaadjes gewoon naar buiten en dan komen ze vanzelf. En sommige verplaats ik voordat ze groot zijn.” En die pepers waren watertandend heet en smaakvol. Nadat wij een keer waren verhuisd naar Livorno en een groot erf hadden, spuugde ik uit gewoonte vanaf de veranda meloenpitjes op de grond. En op een dag verschenen her en der tere vingerplantjes in het schelpzand. “Dat zijn meloenplantjes?” zei mijn Aucaanse vrouw en keek me aan met een blik van: ‘yu fosten juka’. De meeste plantjes kwamen niet tot volle bloei omdat we ze vertrapten. Maar toch hebben wij één keer honingzoete meloen van eigen erf gegeten. Spugend gezaaid. Alleen al dat idee gaf de smaak van magie.

Het is eigenlijk niet normaal het groot aantal soort vruchten en eetbare gewassen dat haast vanzelf op Surinaamse erven groeit. Advocado’s, sinaasappels, zuurzak, kersen, manja’s, suikerriet, birambi, pomesitaire, olijven, kokosnoten, klaroen, bitawiri, tajerblad… En wat dacht je van papaja en cashew; wereldwijd duurbetaald, maar in Suriname achteloos op het erf. Vooral als het manjatijd is weet je gewoon niet wat je ermee moet. Als je mensen manja’s aanbiedt, dan kijken sommigen met een blik dat ze hun buik vol van manja hebben. Op erven ontstaan bergen van bij elkaar geharkte manja’s waar bijtjes en vliegen erop afkomen. In de omgeving hangt dan de geur van gistende manja.

Men pleegt te zeggen: ‘De revolutie eet haar eigen kinderen op.’ Nou, van Suriname kan je stellen: ‘Het land voedt zijn eigen kinderen.’ Maar toch. De ooit florerende rijstindustrie van Nickerie is vrijwel ter ziele. De ooit florerende bacovenindustrie van Jarikaba is vrijwel ter ziele. De ooit florerende suikerindustrie van Mariënburg is allang ter ziele. Terwijl internationale onderzoeken hebben uitgewezen dat de Surinaamse landbouwindustrie niet te kampen heeft met natuurrampen zoals cyclonen, droogten, overstromingen of hardnekkige schimmels. De enige ramp die de Surinaamse landbouwsector teistert is de politiek. Als ik er niet weer had gewoond dan had ik gedacht dat ook dit vooral figuurlijk bedoeld was. Maar nee, ik heb met eigen ogen mogen aanschouwen hoe individuele en partijbelangen ertoe leiden dat van alles in Suriname de nek wordt omgedraaid. Alleen maar omdat politieke en vakbondsleider elkaar het daglicht in het zonovergoten land niet gunnen, crepeert er zowel de grootschalige als kleinschalige landbouwindustrie. Dat is ook de reden waarom cashewbomen vooralsnog sierbomen blijven.

De VN maakt zich ernstig zorgen over dreigende voedseltekorten en de stijgende voedselprijzen in de wereld. Zo zal de prijs van rijst de komende tien jaar met maar liefst dertig procent stijgen. “Wij zien rijst nu als goud”, zegt de minister van Handel van het straatarme Cambodja, dat sinds medio jaren negentig twee tot vier miljoen ton rijst per jaar produceert. Flink meer dan de lokale bevolking opkan. En terwijl ik dit nieuws tot mij neem, dan denk aan ons ongekend vruchtbaar Suriname, ooit een trotse regionale rijstschuur, ooit een trotse bacovenexporteur.

Suriname heeft geen vruchteloze ontwikkelingsprogramma’s nodig of ingewikkelde landbouwtechnieken. Maar saamhorigheid in ontwikkelingsvisie. Maar ja, als bijna zo’n dertig voornamelijk splinterpartijen strijden om slechts 51 parlementszetels, dan begrijp je hoe het vrijwel onmogelijk is alle hoofden één richting op te krijgen. Er is veel brood te halen in een wereld van voedselschaarste en hoge voedselprijzen. Suriname hoeft er – bij wijze van spreken dan – slechts een stok in de grond voor te steken. Maar politieke verstoktheid steekt hier vooralsnog een stokje voor. Leven in armoede in een ongekend vruchtbaar land met toenemende voedselprijzen. Dat is nog eens wat ik noem onverteerbaar. Hier geldt letterlijk: terwijl het gras groeit, sterft het paard.

Iwan Brave
Dit is een bewerking van een radiocolumn voor Faya FM (Amsterdam Salto)

opening
Fernandes Express
KASSAV LIVE in Rotterdam

21 REACTIES
  1. Sterk stuk…en jammer genoeg 100% de waarheid! 400.000 inwoners en 100.000 zakkenvullers!! Gaat nooit lukken!! Wordt eerst een politiek volwassen…400.000 inwoners en 50 politieke partijen die vrijwel allen raciaal georienteerd zijn en daardoor weer “politieke prioriteiten” kennen die alweer grotendeels raciaal van kenmerk zijn…wat ik al zei…gaat niet lukken!! of toch wel…..


    Maak melding
  2. Ivan, je legt de vinger precies op de zere plek. Mijn complimenten voor deze column. Als iedere rechtgeaarde Surinamer nu ook eens een stukje zelfkritiek zou hebben, en het zwart/wit-denken eens opzij zou zetten, misschien is er dan nog redding mogelijk voor deze natie.


    Maak melding
  3. Iwan Brave,
    dit soort van commentaar is super goed.dit moeten wij hebben als waarachtige landgenoten.

    wanneer zullen wij landgenoten als een natie dit land suriname serieus willen opbouwen.de tijd dringt en we kunnen echt niet meer aan de kantlijn blijven staan.hoe dit land wordt vernietigt door een stelletje bandieten.

    die boeven moeten opgeruimd worden met harde wetten,anders wordt suriname niks.


    Maak melding
  4. D man, zo is het! Als jonge natie moet Su inderdaad nog volwassen worden, politiek en op andere terreinen.

    Want laten we niet vergeten, de regering wordt uiteindelijk wel (weer) gekozen. En wat blijkt, hoe stemt het Su volk? Het resultaat daarvan zit in het parlement; veel zakkenvullers en vriendjes politiek, weinig tot geen controle van de macht, en niemand die aan landsbelang denkt maar alleen aan individuele en groepsbelangen.

    Makkelijk roepen vanaf een sfstand misschien. Dus hoe breng je een omslag teweeg? Collectief bewustworden; wakker worden en opstaan! Te beginnen bij de heersende krabbenmentaliteit, sorry to say maar met name aanwezig bij de Creolen, die elkaar het licht in de ogen niet gunnen en jaloers zijn op de welvaart van andere groepen. Meanwhile steken ze zelf geen poot uit en willen het liefst van de ene op de andere dag schatrijk worden…

    Nog een lange weg te gaan vrees ik, ook door de afwerende houding naar remigranten. En maar klagen… immers ‘de dood moet een oorzaak hebben’ maar de hand in eigen boezem steken, ho maar!


    Maak melding
  5. ben helemaal eens met brave maar het is de nps die alles naar de malle moer heeft geholpen.

    marienburg failliet, surland failliet, bruynzeel halve kracht, sml failliet en ga zo maar door.

    De rijstsector heeft venetiaan bewust laten verpauperen omdat hij bang was dat de rijstboeren een bepaalde bevolkingsgroep zich zullen verijken.

    Rijstprijs is wereldwijd gestegen maar in suriname mogen de boeren hieraan niet verdienen klote zooi die ka nps.


    Maak melding
  6. De vruchtbare grond van Suriname wordt verkaveld om er huizen op te bouwen. Dat brengt veel meer op dan om je rug in de zon te breken


    Maak melding
  7. Dit verhaal vertellen surinamers elkaar al tientalle jaren!!
    Het ergste is nog ,dat er geen enkele zicht is dat dit in de naaste toekomst kan/zal veranderen!!
    Je kan wel om de hete brij draaien Iwan, maar er zijn ook andere factoren die je in jou artikel niet aanhaalt.
    Het lijkt dat we weer op de ethnische toer moeten gaan, maar het feit ligt dat er in Suriname maar een(1) groep is die landbouw-minded is en het hele land voedt!!
    Binnen deze groep keren zich steeds meer van de landbouw af door zich in beroepen te begeven die vanuit een bureaustoel worden beoefent met de bijbehorende titel(s) voor hun naam!
    Degenen die het voedsel op hun bord krijgen hebben niet de flauwste notie welke ontberingen de mensen die hiervoor zorgen moeten lijden in het gevecht tegen mampiera’s, muskieten en de zon die zorgt dat je lijkt op een brong banta!!
    Dat de SML en de rijstbouw in het algemeen helemaal is gemarginaliseerd komt mede door de tegenwerking op grote schaal die deze groep ondervindt van andere groepen die vinden dat die koelies vooruit gaan zonder zelfs ooit hun rug maar een(1) minuut hebben gebogen om iets te planten buiten een peperboom of fajalobie boom!
    De verscheidenheid van de surinaamse bevolking is misschien wel een mooi verhaal voor de rest van de wereld, maar voor Suriname zelf vormt het tot nu toe alleen maar een belemmering naar een snellere ontwikkeling!!
    Zolang het niet echt tot ons doordringt dat we samen meer gemeenschappelijke belangen hebben dan ons scheidt; zal ik tot in lengte van dagen dit soort verhalen horen en van elke surinamer horen hoe het moet alleen handelen we er niet naar!!


    Maak melding
  8. Goedemorgen, naar mijn bescheiden mening heeft de verscheidenheid niets te maken met de onze ontwikkeling of tewel het gebrek daaraan, het allemaal te wijten aan de oude politiek(klinkt als een lied zonder einde maar jammer genoeg is het de waarheid).Ga even na, tijdens het bewind van de “revolutie”is bewezen dat wij heel wat kunnen, kijk maar naar Staatsolie, Para industrie en andere ontwikkelingen. Vele ontwikkelingen zijn na die periode in de kiem gesmoord of terug gedraaid, jaloezie is een faktor geweest maar ook eigenbelang. Het schijnt voor die figuren beter uit komen onze gronstoffen voor een appel en een ei te verkwanselen. De bewonderdaars van de oude politiek vraag ik altijd wat hebben zij gedaan dat ons land ten goede is gekomen.


    Maak melding
  9. We weten al lang dat de bodem vruchtbaar is.
    Maar surinamers zijn lui tot op hun botten.
    Dei gaat leiver naar de zondagmarkt om arm te worden dan iets op het erf te planten.

    A kis-ing mooi.

    Ik koop geen gespoten groenten, terwijl ik thuis gras op het erf moet maaien met een maaimachine die bezine gebruikt.
    Ik plant leiever groente en fruit om van de bomen en vruchten te genieten dan vergif te kopen onder de markt.

    sorry dat ik het zo moet uitdrukken, want surinamers kunnen ook niet goed de etiketten van bestrijdingsmiddelen etc. lezen.
    Als ze malattion gespoten hebben op de groente gaan ze juist op het moment wanneer het goed glimt verkopen want dan ziet het mooi eruit.
    Maar de persoon die dat gaat eten zal het voelen.

    Een gedegen programma op de tv kunnen ze niet brengen om de surinamers wat wijs te maken over deze gevaren en hoe dit te grbruiken.
    Nee, ze zenden liever seksfilm gewoon overdag.

    Papo


    Maak melding
  10. Djogo, je hebt de kern van het probleem goed neergezet. Het feit dat het al jaren niet botert tussen al die rassen met bijbehorende belangen moet niet onderschat worden. Maar het vinden van gemeenschappelijke belangen en ernaar handelen kan wel. Daar heb je een leider voor nodig, iemand gedreven door idealisme die boven de partijen staat, met visie en durf, die de boel bij elkaar brengt en houdt, in het landsbelang…

    In NL is het toch ook gelukt? Toegegeven ze zijn allemaal wit, maar de tegenstellingen tussen katholieken en protestanten, rechts en links, waren er niet minder om. Maar ondanks de ideologische en religieuze verschillen wilde men werken aan een beschaafd en ontwikkeld land….

    Suriname probeert het nu zo’n 30 jaar zelf. Is dat kort, lang, wat…? Wanneer wordt het land volwassen? Ik weet het niet, maar mis wel die samenbindende factor. Weet ook niet of wij dat nog mee zullen maken, als dit nog tientallen jaren zo doorgaat.


    Maak melding
  11. Het is inderdaad de zure waarheid.
    Alles groeit en bloeit in suriname het ware paradijs maar met al dat zakken gevul word alleen de crimineel wijs .
    Het kostgrondje van mijn schoonmoeder is na haar dood verslonst verpaupert en niks meer mee gedaan en de familie maar klagen we hebben dit niet en dat is zo duur ,nou bij mijn schoonmoeder niet daar was alles van haar grondje puur (ma ik mis je eten en je wijsheid en je grote hart) Herman


    Maak melding
  12. Ai Iwan,
    Je column is mij uit het hart gegerepen.
    Op een heldere manier zet jij uiteen hoe wij onze verborgen schatten zo goed mogelijk verborgen houden voor onze bevolking. En ik hoop oprecht dat artikelen zoals de jouwe door de politiek niet alleen zal worden gezien als een verhaal van een criticus,maar ook en tegelijkertijd als een welgemeend advies waar bestuurders iets mee moeten doen om vooruitgang en welvaart voor Suriname de komende jaren te realiseren.Bijvoorbeeld:
    Wij hebben in Suriname ooit het Ned. onderwijs gekregen en klakkeloos gehouden.
    Maar een ontwikkelingsland heeft een ander soort onderwijs nodig.
    Wanneer wordt er in het Sur. onderwijs naast scholing ook evenveel tijd besteed aan(persoonlijkheids)vorming ? Op alle basisscholen zorgen dat de kinderen ook alle basisvaardigheden leren die nodig zijn om in alle sectoren in de Sur. samenleving later met succes aan de slag te kunnen.
    Kinderen kunnen alleen wat je ze leert. Wat je ze niet leert kunnen ze niet.En ze moeten naast de normale lessen toch ook vanaf kleins leren: je leven te ordenen,je huis en erf schoon te houden, je handen uit de mouwen te steken (ook leren houden van het ambachtelijke handwerk),te leren presteren, te leren dat afspraak inderdaad ook afspraak is, inzet,orde en fatsoen, studeren huiswerk maken enz. enz. alles compleet met maatschappelijke stages in alle sectoren van de Sur. samenleving.
    En als je zo’n school echt compleet wil maken zorg er dan voor dat de kinderen ook drie maaltijden per dag op school krijgen.
    Alleen zo bouwen wij met z’n allen aan een welvarend Suriname. Ik hoop dat de politiek artikelen als de jouwe aangrijpt voor echte verniewingen zoals velen uit ons midden al jaren bepleiten.
    Wat mij betreft wordt een dergelijke school (met meer lesuren)een verlengstuk van het gezin en tegelijkertijd een voorbeeld en een ondersteuning voor het gezin waar toch heel vaak een flinke alleenstaande moeder de klus moet klaren. Zorg dat je ze structureel helpt.
    Als de kinderen de toekoomst zijn dan kan je alleen op zo’n manier echt goed bouwen aan die door ons allen zo gewenste toekoemst van ons geliefd Suriname.
    YES WE CAN !!!!!!!!!!!!
    Brasa van
    Mr Owen Venloo


    Maak melding
  13. Kijk hij weet hoe en hij begrijpt.

    Waren er meer als Iwan (dus niet alleen schrijven) dan hadden wij de problemen van vandaag niet (zie zwervers, woning, alles duur voor de gewone Suri enz.enz.)

    Het is om te huilen vooral de mannen die daar zo graag aan bestuur willen/zitten.

    Mi denkie jorka vloek din man.(landsbestuur)


    Maak melding
  14. papo
    jij hept gelijk
    maar waarom komt dat?
    het volk houd niet van zijn land.
    het volk ziet het nut niet van in
    het volk ziet niet wat afsrpak is.
    het volk heeft alle tijd
    het volk heeft heel veel grond maar besft niet wat kan je doen
    als ik president zou zijn van sme
    geef al het volk dat een stukje grond wil om te planten een klein stukje.
    geef voorlichting op de radio en tv. hoe je moet planten.
    geef de strategie hoe moet worden gemaakt ,en wat moet er worden geplant.
    wat is er nodig.
    en als het volk geen grond wil
    laat de gevange de grond bewerken.
    want dan is dat een goede straf.
    geef die gevange ook geod te eten en te drinken.
    en laat die niet in de gevang zitten maar zitten.
    en die buiten zitten en niets te doen hebben en gaan stelen*misdadig worden),pak ze op en laat ze weer die grond bewerken.
    zo kweek je een generatie dat verstand zal krijgen van grond bewerken.
    en na 20 jaren zal ik nogsteeds ,of mijn kind wordt dan ook president…
    want je moet het volk veranderen…
    niet die grond …
    dan heb je na 45 jaren onafhankelijk een goede mentale volk.
    en lek nieuw kommer moet verstand hebben van grond.
    en zo na 100 jaren zal dit volk ook al die ex sme terug krijgen.
    nu hebben wij sme geen zin om te komen in sme.
    laat die sme die er is laten zien wat zij kunnen.
    want ik heb besloten sme geen cent meer hulp te gevn.


    Maak melding
  15. owen venlo
    jij zegt het
    als een land kolonie is .
    moet het onderwijs en de militairen in handen van ja …
    dus wij hebben geleerd om hollands te denken.
    dus dom te denken.
    hr. owen venl heeft gelijk.
    wij in sme moeten onze eigen onderwijs.
    niet van de kolonie…
    maar het zal niet snel veranderen…
    zolang er nog mensen van de kolonie leven…
    eigenlijk moeten deze mensen de kop worden ingedrukt.
    ik ben voorstander van verandering
    met geweld en zonder geweld.
    die mensen die werken voor nog steed svoor de kolonieale denken ….
    moeten verdwijnen.
    dan zal een volk komen die ….
    ga trug naar je roots…
    en begin daar uit ,te denken ,en terwijl jullie denken …pak je stukje bij stukje de grond aan.
    kijk de winkels …ze willen lijken op holland…
    neee ,neee
    laat maar chinezen komen met hun idee.
    want die sme wil niet zelf produceren.
    als ze zelf produceert …bouw je ook know how op.
    dus duurt de echte sme …20 jaren vanaf nu.
    en die sme die niets willen doen bouwen ook geen know how op.
    alleen van mooi weer kan je niet leven.
    enals de chinezen rijker en rijker worden moet de echte sme niet jaloers worden.
    maar wat ik ook wil ,dat holland onze voorouders geld (die ze minder betaalde )moet terug betalen.
    dan kan men volop met planten beginnen.
    alles is duur aan het worden ..
    waarom blijven importeren ,als je zelf maracuja sap kan maken?
    lemmetje sap kan maken?
    kersen sapkan maken?
    ik stop met schrijv…
    ik kom alleen uitvoeren ,…..aan de slag…


    Maak melding
  16. waarom sme zal creperen.
    de meeste sme suri landbouwrs zijn in holland
    ze werken in fabrieken voor een minimumloon.
    je kan liever in sme in de natuur werken.
    de helft van de sme heeft suikerziekte…
    in klein holland gaan 250 mensen dood door gebruik van medicijnen.
    in sme werkte ze in de natuur,…
    in holland worden ze dikker en dikker
    en zieker en zieker.
    in sme was het in de natuur.
    dus aan de sme die in hlland woont heeft de sme niets.
    iwan heeft het mooi gezegd.
    terwijl het gras groeit sterft het paard.


    Maak melding
  17. Mensen janken wel dat landbouw moet worden ontwikkeld.
    Het probleem is dat buitenlandse overheden subsidies verstrekken en daardoor de marktwerking wordt verstoord. Cambodia is trouwens een veel armer land dan Suriname en daardoor zullen de lonen ook lager zijn. Landbouw is een onaantrekkelijke sector, doordat er geen vrije marktwerking is. Dus we kunnen wel huilen dat de politiek bewust niet investeert in landbouw, maar als je zelf een zak met geld zou hebben en je geld verantwoord zo uinvesteren dan zou het laatste waarin je zou investeren landbouw zijn. Keep it real.


    Maak melding

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

LAATSTE BERICHTEN:
TOP SITES