Op de markt in Rotterdam was hij in de jaren ’20 en ’30 een attractie die als ‘negerdokter’ op ludieke wijze demonstreerde hoe je sterke tanden kon krijgen door te poetsen met Babajaba Menthol Tandpasta. Op die manier leerde Joseph Sylvester (1890-1955) Rotterdam tanden poetsen. Frank Krake schreef een boek over het leven van Sylvester, die de bijnaam Menthol droeg en zichzelf trots ‘volbloedneger’ noemde.
Het boek ‘Menthol’ verschijnt 13 april en vertelt het levensverhaal van een van de eerste zwarte zakenmensen in Nederland. Het schetst meteen een tijdsbeeld over emancipatie en discriminatie van mensen met een andere huidskleur. Het is geïllustreerd met oude foto’s en krantenknipsel, die laten zien hoe spraakmakend de demonstraties van de als dandy geklede Sylvester waren. Hij reisde langs alle steden en dorpen in Nederland, plaatsen waar mensen vaak nog nooit een ‘neger’ hadden gezien, en trad op tijdens markten. Dat trok veel bekijks. Ook in Rotterdam.
Hij presenteerde zijn Babajaba Menthol Tandpasta als ‘het natuurgeheim van het zwarte ras’ en zichzelf als ‘dokter’ en ‘de redder van uw tanden’. ,,Hij nam meestal een jongetje uit Rotterdam als proefpersoon, zette die op een stoel en begon met een houten borsteltje diens tanden te poetsen,” vertelt Krake. ,,Mensen in Rotterdam wisten toen nog niet wat tandenpoetsen was. Als de mond van het jongetje begon te schuimen en te bloeden, deed hij er zout op en begon het jongetje te schreeuwen. ‘Dat is het resultaat als je je tanden niet poetst, dus koop mijn tandpasta’, riep Menthol dan. Om te bewijzen hoe sterk zijn eigen tanden waren, tilde hij met zijn mond daarna de stoel met jongetje en al 30 centimeter op. Zo maakte hij gebruik van zijn anders zijn. Hij zei: kijk eens wat een mooi gebit ik heb. Dat kunnen jullie ook hebben.”
Sylvester ontvlucht voor de Eerste Wereldoorlog de economische malaise op zijn geboorte-eiland Saint Lucia en komt in Amerika terecht. Tien jaar later vlucht hij voor het geweld van de Klu Klux Klan naar Antwerpen. Daar gaat hij Menthol-pastilles verkopen, maar schakelt al snel over op tandpasta, die hij uit Amerika importeert. In België slaat dat niet aan, maar in Nederland wordt het een succes.
[Foto: Menthol geeft zijn demonstratie op de markt in Rotterdam]
Tijdens zijn rondreizen ontmoet hij in Amsterdam fotomodel Roosje Borchert uit Hengelo, reist met haar mee en trouwt in 1928 met haar. Heel de stad loopt uit voor het eerste zwart-witte huwelijk. Door contracten te sluiten met grossiers en groothandels blijft zijn tandpastahandel groeien. Ook blijft Sylvester zijn act opvoeren op markten. ,,Zo heeft hij Nederland leren tandenpoetsen,” stelt Krake. Hij krijgt echter steeds meer concurrentie van Nederlandse fabrikanten en andere merken. Als tijdens de crisis de gulden devalueert wordt zijn geïmporteerde tandpasta te duur en stapt Sylvester over op de konijnenhandel.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt hij opgepakt en brengen de Duitsers hem naar kamp Schoorl. Hij wordt er ingeschreven als ‘volbloedneger’, een term die hij later als geuzennaam in advertenties gebruikt. Met zijn charisma weet hij de bewakers naar zijn hand te zetten en na twee weken wordt hij weer vrijgelaten. Na de oorlog worden Sylvester en zijn vrouw Roosje steeds vaker geconfronteerd met beledigingen en nare briefjes, waarover hij vlak voor zijn dood in 1955 terugslaat in een advertentie. Terwijl duizenden mensen afkwamen op zijn huwelijk, zijn op zijn begrafenis slechts drie mensen aanwezig.
Voor het gebruik van het woord ‘neger’ consulteerde de auteur het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis (NiNsee). ,,Met dit verhaal wil ik ook laten zien dat mensen die tot een minderheid behoren moeten uitgaan van hun eigen kracht en zich niet in een slachtofferrol moeten laten duwen,” zegt Krake.
Het boek ‘Menthol’ is vanaf 13 april verkrijgbaar in de boekhandel. Uitgeverij Achtbaan, ISBN 978-90-824764-0-8.
Over de auteur:
Frank Krake (1968) studeerde Marketing Strategy aan de RUG. Hij publiceerde in de Verenigde Staten en schreef eerder de autobiografie De Rampondernemer (Pearson). Als klein jochie logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Hengelo, waar hij voor het eerst over ‘Menthol’ hoorde. Zijn opa deed vroeger zaken met Joseph en Roosje. De verhalen over het echtpaar maakten een onuitwisbare indruk. Die fascinatie inspireerde tot het schrijven van dit boek.
Wat goed dat Joseph in de koloniale tijd, omringd door een zee van witte mensen, die door onwetendheid, vast in meerderheid gedacht moeten hebben dat hij als zwarte de mindere van hen was, toch zoveel eigenwaarde en zelfrespect had, dat hij zichzelf trots volbloedneger noemde en het zelfs aandurfde, die witte mensen helemaal in hun eigen land, te leren hoe zij hun gebit moesten onderhouden. Joseph was een pionier, die in veel opzichten een held was, anderen hebben om veel minder een standbeeld gekregen.
Maak melding
@ Henkes
Dat heeft weer met politiek te maken en niet te vergeten, vriendjes politiek speelt daarbij ook een grote rol !!!!
Kort samen gevat; een paard die het haver verdiend, krijgt het niet.
Jacko
Maak melding
Moet iemand nu proberen om hetzelfde te doen met die blanke jongen (zijn tanden poetsen). Hij belandt in de gevangenis wegens kindermishandeling. Vroeger waren mensen misschien wel iets toleranter dan nu.
Maak melding
@ Piemul
” Vroeger waren mensen misschien wel iets toleranter dan nu ”
Geen tolerantie maar het fenomeen KINDERARBEID was in de 19e eeuw HEEL NORMAAL in Nederland.
Kinderen van 8 en 10 jaar draaiden tweeploegen diensten en gingen s’nachts op weg naar hun NACHTDIENST ( 12- urige diensten namelijk )
In Nederland kwam de wet op Kinderarbeid pas in 1874.
De Kinderwet van Van Houten (1874) verbood toen de arbeid van kinderen tot twaalf jaar in fabrieken en werkplaatsen.
De leerplichtwet van 1900 maakte een DEFINITIEF einde aan de kinderarbeid.
Hälsningar ! CHAVÉZ
Maak melding
Forummers, Odi odi.
Een leuk en waar verhaal.
Ik had niet eerder over deze man gehoord of gelezen.
Dus het wordt ook een kleine bestseller.
Ik hoop niet dat die Barryl Biekman bezwaar zal gaan makken tegen uitgifte van het boek.
Anders zullen de eiland bewoners van Saint Lucia, onmiddellijk in opstand komen.
@Piemul!
Het wordt wederom ingevoerd in Suriname.
En hiervoor belandt je niet in de gevangenis van SU. (LOL)!
Onze bekende (LONNY-BRUNSIE), zal binnenkort een begin maken met de (zwervers) in Paramaribo.
Hij zal deze (zwervers) niet aan de tand voelen, maar flink hun tanden poetsen, middels een dagelijkse demonstratie op het Onafhankelijkheidsplein.
Vervolgens krijgen ze na een flinke poetsbeurt, een mengsel van zout & azijn om hun mond daarna af te spoelen.
Ik hoor die (zwervers) in Paramaribo al gillend wegrennen.
En vervolgens geeft onze (LONNY) een demonstratie met zijn eigen witte tanden op het Onafhankelijkheidsplein.
Wie hij daarvoor zal gebruiken weet ik niet.
Mensen kopen jullie dat boek.
Have A Nice Day.
Maak melding
Hugo Chavez,
Ik bedoelde dat men het vroeger heeft gepikt dat een zwarte dat deed, nu zou het direct racisme zijn.
Vroeger waren er heel weinig buitenlanders in Nederland dus keek men vol nieuwsgierigheid naar een niet-blanke en men kende ze soms zelfs mysterieuze krachten toe.
Tegenwoordig ben je als buitenlander misbaar als kiespijn.
Maak melding
@ FER. E
Fa waka fa waka ?!
” wie hij daarvoor zal gebruiken weet ik niet ”
Ik weet het wel ! Hij gaat ” DORA ” daarvoor gebruiken !
” Dora” op een stoel en ” LONNY ” tilt deze 1 meter boven de grond.
Hälsningar ! CHAVÉZ
Maak melding
@ Piemul
Oh, mijn excuses ! Had het anders geïnterpreteerd.
Ja. Vroeger werd een zwarte als attractie beschouwd. Een bezienswaardigheid.
Als zwarte zou je zoiets tegenwoordig niet moeten flikken. Net wat je zegt, ze kunnen jou nu als kiespijn missen.
Hälsningar ! CHAVÉZ
Maak melding
waarom hebben wij hier nooit van gehoord?
Maak melding
@dre,
Staatsgeheim, hoe dit is kunnen uitlekken is mij een raadsel.
Maak melding
Wij mogen heel trots zijn op deze meneer.
Een andere Surinamer waar wij ook trots op mogen zijn is Jan Ernst Matzeliger, bedenker van de schoenstikmachine.
Info over laatsgenoemde kun je zien in Fort Zeelandia(mocht je een bezoekje willen brengen) of anders gewoon googlen.
Gegroet
Maak melding
@Hugo CHAVÉZ!
a go bun.
” Dora” op een stoel en ” LONNY ” tilt deze 1 meter boven de grond.
Ik wist dat iemand “DORA” als voorbeeld zou nemen.
Want ze is in deze een ‘lichtgewicht’ voor onze (LONNY).
Het wordt een enorme spektakel op het Onafhankelijkheidsplein.
Ja. Vroeger werd een zwarte als attractie beschouwd. Een bezienswaardigheid.
Kennen jullie het verhaal over de zwarte vrouw met een bijzonder achterwerk uit Zuid-Afrika?
Tentoongesteld als ‘Zwarte Venus’
‘Just arrived: The Hottentot Venus. Two shillings per head. Piccadilly Street.’
Met deze krantenadvertentie werden in 1810 in Londen mensen naar een nieuwe kermisattractie gelokt.
Nu eens geen vrouw met drie borsten of een Siamese tweeling, maar een 20-jarige inwoonster van Zuid-Afrika.
Maak melding
Als je tegenwoordig het woord Neger zegt wilt iedereen je killen.Vooral de schijnheilige nazaten van de basjas, Ik blijf een simpele neger,
Maak melding
Leuk stuk geschiedenisles, maar ik verbaas me er een eetje over dat er nu nog niemand is ie bezwaar maakt over het gebruik van het woord “neger”
Maak melding
@Hugo Chavez,
Heel beschaafd van jou, maar excuses zijn niet nodig wat mij betreft. In plaats daarvan mag je 5 tubes Colgate doneren aan het weeshuis.
Maak melding
En nu is er de Mondhygiëne Week in Suriname……….(?!)
Maak melding
Nederland heeft neegers echt hard nodig.
De een heeft ze leren tanden poetsen, de ander heeft ze Europees Kampioen voetbal gemaakt, een derde moet ze van discriminatie afhelpen.
Maak melding
@ Rolo,
……. en de overigen weten niet hoe snel ze naar de Sociale Dienst moeten komen………
Maak melding
Ze stonken toen nog harder uit hun smoel, hun lichaam hebben ze in de jaren 80 leren douchen. Nu nog je tong leren krabben bakra! Moet de neger je het weer leren? Nog een lange weg te gaan, zoals leren om te gaan met andersoortige volken en culturen!
De sociale dienst is er om het achterstallig loon uit de slavernij goed te maken. Daar profiteert zelfs de bakra van, want als die niet zou profiteren dan zou de dienst niet in het leven geroepen zijn!
Wat is een krentekakker nou ook alweer?
Maak melding
Zeggen dat de ‘witten’ discrimineren, maar ondertussen zelf nog harder dan de ‘witten’ discrimineren.
Maak melding